Το επάγγελμα του πεταλωτή στην Ελάτα της Χίου
Ένα επάγγελμα που σβήνει με το πέρασμα του χρόνου, αποτελεί πλέον αυτό του πεταλωτή. Οι πεταλωτές ήταν οι τεχνίτες που πετάλωναν τα άλογα, τα γαϊδούρια, τα μουλάρια και τα βόδια που χρησιμοποιούνταν κατά βάση για τις μεταφορές, τις μετακινήσεις και τις γεωργικές εργασίες τα παλιά τα χρόνια.
Ο πεταλωτής ήταν ένα από τα σημαντικότερα επαγγέλματα της Ελληνικής υπαίθρου, αφού σχεδόν κάθε σπίτι στα χωριά, είχε από ένα ζώο για τις δουλειές του. Στις πόλεις και τα κεφαλοχώρια υπήρχαν και τα πεταλωτήρια τα οποία ήταν αντίστοιχα των σημερινών βουλκανιζατέρ. Το επάγγελμα του πεταλωτή, άρχισε να σβήνει σιγά-σιγά τη δεκαετία του 1980 με την κυκλοφορία των αυτοκινήτων και των γεωργικών μηχανημάτων. Σήμερα υπάρχουν ελάχιστοι πεταλωτές στην Ελλάδα οι οποίοι το εξασκούν ως κύριο επάγγελμα, ενώ υπάρχουν πολλοί οι οποίοι το εξασκούν ερασιτεχνικά για να πεταλώνουν κυρίως άλογα ή γαϊδούρια.
Ένας από αυτούς είναι ο Νικόλαος Κουκούτσης. Ο Νίκος είναι ένα νέο παιδί το οποίο κατοικεί μόνιμα σε ένα από τα μαστιχοχώρια της Χίου, την Ελάτα. Η αγάπη του και η ενασχόληση του με τα άλογα ως χόμπι τον οδήγησε στο να μάθει την παλιά τέχνη του πεταλωτή για να πεταλώνει τα άλογα του και των συγχωριανών του. Με τη βοήθεια του συγχωριανού του Ιωάννη Καρρά, ο οποίος όντας μεγαλύτερος σε ηλικία θυμάται τον πεταλωτή του χωριού του τα παλιά χρόνια, μας παρουσιάζουν αυτό το ενδιαφέρον και απαραίτητο επάγγελμα για τα χωριά. Όπως εξηγεί ο Νίκος τα πέταλα των αλόγων αλλάζονται όταν φθαρούν. Αρχικά σηκώνει ένα-ένα τα πόδια του αλόγου και με την τανάλια του αφαιρεί τα παλιά πέταλα, κόβει με το μαχαίρι το νύχι που περισσεύει και το καθαρίζει. Στη συνέχεια το λιμάρει με την ειδική ράσπα ώστε να γίνοει επίπεδο και να πάροει τη μορφή που πρέπει. Έπειτα προσαρμόζει τα καινούργια πέταλα στο σχήμα της οπλής και στη συνέχεια τα καρφώνει με τα ειδικά καρφιά επάνω στην οπλή του αλόγου, με τέτοιο τρόπο ώστε τα καρφιά να μπουν στο ξερό μέρος του ποδιού για να μην πληγωθεί το ζώο. Η όλη διαδικασία διαρκεί περίπου μία ώρα αν το άλογο είναι συνεργάσιμο ενώ όπως επισημαίνει το άλογο δεν νιώθει κανένα πόνο αφού το νύχι που κόβεται αλλά και το σημείο όπου τοποθετούνται αργότερα τα καρφιά, είναι νεκρός ιστός. Παλαιότερα τοποθετούσαν τα νέα πέταλα, καυτά όπως τα έβγαζαν από το καμίνι, πάνω στο νύχι του ζώου για να μην αφήσουν κενά και για να ταιριάξουν καλά πάνω σε αυτό. Στις μέρες μας η διαδικασία γίνεται λίγο διαφορετικά. Οι σύγχρονοι πεταλωτές καλούνται να αντιμετωπίσουν διαφορετικές απαιτήσεις και να εφαρμόσουν διαφορετικές και πιο εξελιγμένες τεχνικές.